Στην εκπομπή αυτή παρουσιάζουμε το βιβλίο του Θέμη Τζήμα, με τίτλο Η Ελλάδα και ο Ελληνισμός στην αμερικάνικη εποχή.
Ο Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος – Διδάκτωρ Διεθνούς δικαίου και πολιτικής επιστήμης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Επίσης είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε διεθνή συνεδρία και νομικές επιθεωρήσεις και έχει συμμετάσχει σε διάφορες διεθνείς αποστολές.
Ακολουθεί μία μικρή περίληψη της συνέντευξης.
Το πρώτο ερώτημα που θέσαμε αφορά την αιτία και το πλαίσιο που έγιναν αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου αυτού.
Θέμης Τζήμας :
“Είναι μια μονογραφία στον τομέα των διεθνών σχέσεων . Όταν ξεκίνησε να γράφεται αυτό το βιβλίο όταν η χρονική περίοδος που οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονταν να αποχωρήσουν από το Αφγανιστάν και ολοκληρώθηκε σε πρώτη φάση όταν αποχώρησαν από το Αφγανιστάν. Κατόπιν επικαιροποιήθηκε με τα γεγονότα στην Ουκρανία στην πραγματικότητα το κίνητρο για το βιβλίο ήταν και είναι το ότι ο κόσμος όχι απλώς αλλάζει. Έχει ήδη αλλάξει και θα συνεχίσει να αλλάζει. Η Ελλάδα και Κύπρος λοιπόν βρίσκονται σε μία διακεκαυμένη ζώνη. Εκεί που οι τεκτονικές πλάκες συγκρούονται. Αλλά επίσης νιώθουν άμεσα αυτό το μετασχηματισμό. Όμως δυστυχώς ο δημόσιος λόγος και σε ότι έχει να κάνει με τους ανθρώπους που ασχολούνται με τα διεθνή. Σε πολύ μεγάλο βαθμό κυριαρχείται από τις πρώιμες μεταψυχροπολεμικές αναλύσεις.
Όσοι λοιπόν έχουμε μία άλλη προσέγγιση.
Κριτική προς την κυρίαρχη έχουμε την υποχρέωση να τα γράφουμε και να μιλούμε όσο μπορούμε καλύτερα και περισσότερο. Για να διατυπώσουμε εναλλακτική, την αντίθετη προσέγγιση. Αυτό αποτελεί και το βασικό κίνητρο για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου.
Στη δεύτερη ερώτηση μας αναφερόμαστε στη δεκαετία του 80. ρωτήσαμε το Θέμη Τζήμα αν θεωρεί ότι έγιναν προσπάθειες αυτονόμησης της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από τον Ανδρέα Παπανδρέου τη δεκαετία του 80.
Θέμης Τζήμας:
Καταρχάς να πούμε κάτι Ο Ανδρέας Παπανδρέου αυτονομήθηκε δεν ανεξαρτητοποιήθηκε. Το αν αυτό ήταν εξαρχής η πρόθεσή του, η αν συνάντησε ανυπέρβλητα εμπόδια ανήκει στη σφαίρα της ιστορικής ανάλυσης.
Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν υπήρξε καμία άλλη κυβέρνηση στην Ευρώπη η οποία να έκλεισε έστω και μία Νατοϊκή βάση. Διότι υπάρχει αυτή η κριτική. Έχει κατατεθεί ότι δεν έφυγαν οι βάσεις όλες κλπ. Παρόλα αυτά αυτό το οποίο έκανε τότε ελληνική κυβέρνηση και εν μέσω μάλιστα πραγματικής ζωντανής Τουρκικής απειλής.
Όπως και τώρα δεν το έκανε καμία άλλη ευρωπαϊκή κυβέρνηση. Ακόμη και δεν αντιμετώπισαν κανένα Εθνικό πρόβλημα. Επίσης να μην ξεχνάμε τη συμπόρευση της τότε Κυβέρνησης της Ελλάδας. Με το Παλαιστινιακό κίνημα του 82. Ο Αραφάτ τότε δεν ήταν ο Αραφάτ του 2002. Ήταν ένας στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών από τους βασικότερους. Ήταν σαν να λέμε ότι σήμερα η Ελληνική κυβέρνηση υποδέχεται τον Χασάν Ασράλα της Χεζμπολάχ στην Αθήνα.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου τότε δεν έβγαλε την Ελλάδα από το Νατοϊκό blog και πολύ σωστά έπραξε.
Αφού ήταν από τους λίγους που είχε προβλέψει την κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ. Δηλαδή άσχετες των δικών του προθέσεων, οι αντικειμενικές συνθήκες του 80 δεν βοηθούσαν σε μία πλήρως αδέσμευτη πολιτική ως προς τις ΗΠΑ.
Σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα. Σήμερα οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για μία πιο ανεξάρτητη Εξωτερική πολιτική. Όμως έστω και έτσι έχουμε την πιο αυτόνομη εξωτερική πολιτική κατά τη δεκαετία του 80 που βιώσαμε ποτέ μετά το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε άσχετα με στις αντιφάσεις και τις υπαναχώρησης του ΠΑΣΟΚ της εποχής εκείνης.
Σήμερα είναι πιο ευνοϊκές συνθήκες για μία αυτόνομη πολιτική και ότι έχουμε έναν ανερχόμενο άλλο πόλο σε σχέση με εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών. Δηλαδή αυτό που σχηματικά αποκαλούμε ο Σινο-Ρωσική συμμαχία είναι πολύ πιο σύνθετη στην πραγματικότητα από αυτή την περιγραφή. Αυτός λοιπόν ο πόλος είναι βρίσκεται σε μία πορεία ανόδου.
Επομένως σου δίνει μεγαλύτερες δυνατότητες να παίξεις εντός εισαγωγικών με τις αντιθέσεις ισχυρότερων δυνάμεων προκειμένου να ενισχυθείς και εσύ .Πράγμα το οποίο πολύ χαρακτηριστικά κάνει η Τουρκία εδώ και αρκετά χρόνια.
Λοιπόν δεν λείπουν οι αντικειμενικές συνθήκες για να ακολουθήσεις μία αυτόνομη και Εθνικά ωφέλιμη πολιτική. Λείπουν όμως οι υποκειμενικές συνθήκες. Δηλαδή τα πολιτικά κόμματα, τα κυριότερα πολιτικά κόμματα δεν έχουν καμία τέτοια διάθεση. Είναι δεσμευμένα στην πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών με διαφορετικές ίσως αποχρώσεις. Αλλά αυτή είναι η βασική κατεύθυνση. Εδώ λοιπόν βρίσκεται ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα.
Στο ότι η Τουρκία παρά τους τυχοδιωκτισμούς της, έχει μία Εθνική πολιτική. Όμως εμείς δεν έχουμε Ελληνική Εθνική πολιτική. Έχουμε κατά βάση την Εθνική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα υπόλοιπα και εξαιρετικά ενδιαφέροντα τα παρακολουθήσετε στο βίντεο μας.
Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος – Διδάκτωρ Διεθνούς δικαίου και πολιτικής επιστήμης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.